Zastosowanie roślin wodnych zależy od parametrów wody oraz przyjętego systemu uzdatniania ekobasenu. W zbiornikach od typu 1 do typu 3 ( zgodnie z FLL) rośliny szuwarowe i podwodne są niezbędne.
Bardziej zaawansowane i droższe stawy kąpielowe typu 4 oraz 5 mogą funkcjonować bez roślin. Ich rolę uzdatniania wody przejmują bardzo skuteczne złoża i patrony filtracyjne oraz filtry nazywane szybkimi.
Rośliny w systemach jeden do trzech są niezbędnym elementem prawidłowego funkcjonowania stawu i czystej wody do kąpania. Stosowane absorbery i złoża filtracyjne mają rolę wspomagającą . Aby rośliny dobrze funkcjonowały należy je właściwie dobrać. Rośliny wymagające wód miękkich nie będą rozwijały się w zbiornikach z wodą twardą, rośliny lubiące wody żyzne wypadną w ubogim ekosystemie stawu kąpielowego.
Niektóre rośliny dobrze rozwijają się w substracie mineralnym inne nie dadzą sobie rady, gdyż potrzebują podłoża piaskowo gliniastego. Dobór roślin do stawu opierający się tylko na dopasowaniu wizualnym najczęściej skutkuje wypadaniem ich, a co za tym idzie złą jakością wody w biobasenie.
Istnieją programy ułatwiające właściwy dobór roślin na podstawie parametrów wody i przewidywanych ich zmian. Opierają się one o tak zwane liczby wskaźnikowe Ellberga, które charakteryzują wymagania siedliskowe odpowiednich gatunków. Projektując staw kąpielowy i badając wodę zasilającą go jesteśmy w stanie zaplanować warunki siedliskowe dla odpowiednich gatunków roślin wodnych.
Pamiętajmy że źle dobrane rośliny przestają rosnąć i zamierają, a ich miejsce błyskawiczny zajmują glony nitkowate. Glony są bardzo efektywne w pobieraniu biogenów, a ich ulubione obszary występowania to płytka dobrze naświetlona woda (strefy filtracyjne). Należy stosować zatem obok roślin szuwarowych takich jak:
rośliny okrywowe:
które skutecznie rozrastają się w płytkich obszarach i nie dopuszczając do rozwoju glonów nitkowatych.
Słaby rozwój roślin podwodnych może wynikać z braku makroelementów jak węgiel, azot czy mikroelementów jak żelazo, potas. Jaki będzie rozwój roślinności widzimy po tzw. stosunku Redfielda, pokazującym stosunek węgla do azotu i do fosforu w wodzie stosowanej do wypełniania stawu. Pierwiastek będący w niedoborze musi być uzupełniony ( stosowanie odpowiednich złóż typu CAXIT) gdyż będziemy musieli liczyć się nie tylko ze słabym rozwojem roślin ale i inwazją glonów nitkowatych czy sinic.
Już projektując biobasen – można przeciwdziałać przyszłym problemom. – Odpowiednio uzupełnić skład złóż filtracyjnych czy filtra hydrobotanicznego, dostarczyć odpowiednie pożywki np. mikroelementowe czy stosować CDF Aqua, dozownik CO2
Zimą lub wczesną wiosną przycinamy rośliny szuwarowe nad powierzchnią wody. Wiele z nich ciętych pod linią wody może zgnić. Wynika to z budowy ich łodygi. W ciągu lata można również przycinać rośliny, co pobudzi je do pochłaniania biogenów i wzrostu. Rośliny wodne, takie jak grzybień lub grążel ucinamy pod wodą zaraz po końcu okresu wegetacji i odławiamy łodygi i liście. W czasie sezonu obserwujemy stan liści. Żółte lub brązowiejące liście mogą być oznaką niedoboru mikroelementów na przykład żelaza. Niekiedy rośliny atakowane są przez szkodniki (plamistość liści, larwy chrząszcza itp.)
Musimy pamiętać o systematycznym nawożeniu roślin nawozami bez fosforu. Generalnie źle dobrane rośliny chorują i wypadają, dlatego tak ważne jest umiejętne, zgodne z biotopem zaprojektowanie roślin. Tylko zdrowe, silne rośliny uczestniczą w filtracji wody i pięknie wyglądają.
zobacz również: